Ułatwienia dla młodych prawników

Posłowie uchwalili w piątek nowelizację ustaw regulujących profesje prawnicze. Po prawie trzech latach od wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który uchylił wiele przepisów tzw. ustawy Gosiewskiego, wreszcie uzupełnili luki. Umożliwi to przeprowadzenie w tym roku korporacyjnych egzaminów zawodowych dla aplikantów ostatniego roku.

Sejm odrzucił m.in. trzy istotne poprawki Senatu. W rezultacie zlikwidował dotychczasowy system praktyk aplikantów w sądach i prokuraturach, zniósł ustną część egzaminu zawodowego oraz dopuścił do korporacji – bez aplikacji i egzaminu – doktorów prawa po trzyletniej praktyce prawniczej. Przeciwko temu samorządy prawnicze bezskutecznie walczyły z rządem. Ostatecznie przyjęto regulację, zgodnie z którą kwestie szkolenia praktycznego na I roku aplikacji zostaną uregulowane w porozumieniach władz samorządów z dyrektorem Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury.

Nie tylko aplikacje

Nowelizacja przewiduje, iż bez aplikacji i egzaminu zawodowego adwokatem lub radcą będą mogli zostać także doktorzy habilitowani nauk prawnych, sędziowie, prokuratorzy, radcowie Prokuratorii Generalnej z trzyletnim stażem. Taką możliwość dostaną też prawnicy, którzy zdali egzamin sędziowski lub prokuratorski po 1 stycznia 1991 r. i w ostatnich pięciu latach przez trzy lata pracowali w sądach jako asesorzy, asystenci, referendarze, albo byli aplikantami sądowymi lub prokuratorskimi bądź pracowali w kancelarii prawniczej.

Doktorzy będą mogli przystąpić bez aplikacji do egzaminu adwokackiego, radcowskiego, notarialnego. Tak samo jak osoby, które w ostatnich ośmiu latach przez pięć lat pracowały jako referendarze lub asystenci. Taką możliwość dostaną też absolwenci prawa, którzy w ostatnich dziesięciu latach przez pięć lat pracowali w kancelarii prawniczej albo w urzędzie przy udzielaniu pomocy prawnej, oraz osoby, które zdały egzamin sędziowski, notarialny lub prokuratorski, a także radcowie Prokuratorii Generalnej.

Absolwentom na rękę

Już tegoroczny egzamin na aplikacje będzie ułatwiony. Test zostanie skrócony z 250 do 150 pytań, do zdania wystarczy prawidłowo odpowiedzieć na 100. Kandydaci na trzy miesiące przed egzaminem z Internetu się dowiedzą, jakie przepisy będą podstawą pytań testowych.

Aplikacje adwokacka i radcowska zostaną skrócone z 3,5 roku do trzech lat. Państwowe egzaminy adwokacki i radcowski mają być pisemne i składać się z pięciu części: testu oraz zadań polegających na przygotowaniu pism prawnych (egzamin notarialny miałby trzy części, w tym test i dwa zadania).

Odpowiadając na pytanie poselskie, minister sprawiedliwości Andrzej Czuma stwierdził, że ustawa ta nie kończy działań rządu w sprawie otwierania korporacji. Wyjaśnił, że w MS trwają prace nad projektem ustawy o państwowych egzaminach prawniczych, który jest pomysłem poprzedniego ministra Zbigniewa Ćwiąkalskiego.

Nowelizacja trafi teraz do podpisu do prezydenta. Jeśli głowa państwa jej nie zawetuje, w kwietniu będzie mogła wejść w życie.

Opinie

Joanna Agacka-Indecka prezes Naczelnej Rady Adwokackiej

Mam smutne przeczucie, że niebawem sądy dyscyplinarne będą miały pełne ręce roboty, rozpatrując skargi na adwokatów, którzy nie potrafili sformułować wniosków dowodowych, przesłuchać świadków albo nie znaleźli odpowiednich argumentów do obrony. Do zawodu przystąpi rzesza osób bez praktycznej wiedzy na temat funkcjonowania innych zawodów prawniczych, a także bez umiejętności formułowania myśli.

Maciej Bobrowicz prezes Krajowej Rady Radców Prawnych

Sukcesem jest fakt, iż ta ustawa została przyjęta, bo wypełnia coraz bardziej odczuwalną lukę legislacyjną. Ale to jedyny powód do zadowolenia, gdyż Sejm zdecydował, iż nie będzie części ustnej egzaminu zawodowego, co oznacza, że będzie to egzamin niekompletny. Nie zgodził się także na praktyki aplikantów radcowskich i adwokackich w sądach, pozbawiając ich możliwości doskonalenia praktycznych umiejętności.