Nowy system finansowania jednostek naukowych
1 stycznia 2015 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 18 grudnia 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie kryteriów i trybu przyznawania oraz rozliczania środków finansowych na naukę na finansowanie działalności statutowej
Wszystkie jednostki naukowe działające na terenie Polski, które prowadzą badania o charakterze naukowym, otrzymują z budżetu państwa dotację na utrzymanie swoich potencjałów badawczych.
W procesie obliczania kwoty dotacji uwzględniano do tej pory m.in. wysokość dofinansowania z budżetu państwa z poprzedniego roku. Ten stan rzeczy zmieni się jednak diametralnie, gdyż MNiSW postanowiło zreformować system dotacji. Podstawą nowego systemu obliczania dotacji będzie kategoria naukowa, jaką posiada dana jednostka naukowa, a która obrazuje jej potencjał i efekty prowadzonych dotychczas badań. Najlepsze placówki będą mogły liczyć zatem na odpowiednio większe dotacje państwowe.
Ocenę jakości działalności naukowej lub badawczo-rozwojowej co cztery lata przeprowadza Komitet Ewaluacji Jednostek Naukowych (KEJN), złożony z wybitnych naukowców. Najlepszym jednostkom naukowym przyznawana jest kategoria „A+” lub „A”, dobre otrzymują kategorię „B”, najsłabsze kategorię „C”. Przyznana kategoria naukowa ma obecnie bezpośredni (wprost proporcjonalny) wpływ na wysokość dotacji otrzymanej przez jednostkę naukową, co ma premiować rzeczywiste osiągnięcia naukowe i jakość prowadzonych prac badawczych.
Nowy system finansowania nauki będzie wdrażany stopniowo. W celu złagodzenia negatywnych skutków gwałtownych zmian w wysokościach dotacji, związanych z wynikami oceny dokonanej przez KEJN w 2013 r., w okresie przejściowym (do roku 2017), wprowadzono przepisy określające maksymalne progi, o jakie może się zmniejszyć lub zwiększyć dotacja dla jednostki naukowej, w przeliczeniu na jednego zatrudnionego przy prowadzeniu badań naukowych lub prac rozwojowych.
Źródło: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Oferty praktyk lub staży dla studentów to najczęściej spotykana forma współpracy środowiska biznesowego z polskimi uczelniami – niewykorzystany pozostaje jednak potencjał badawczy i dydaktyczny. Dlaczego tak się dzieje i co należy zmienić, żeby współpraca była znacznie efektywniejsza i korzystniejsza dla obydwu stron?
Prawie połowa nauczycieli akademickich zatrudnionych na uczelniach państwowych otrzyma podwyżki wynagrodzeń. 1 stycznia 2019 roku planowane jest wejście w życie rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, które jest częścią Konstytucji dla Nauki. Pensje minimalne wzrosną średnio o około 800 złotych. Wzrost wynagrodzeń odczują najbardziej adiunkci, asystenci, lektorzy, instruktorzy i obecni wykładowcy.
Polskie uczelnie otrzymają już wkrótce nowe narzędzie do wyszukiwania plagiatów. Otwarty System Antyplagiatowy OSA jest obecnie testowany, ale jego twórcy już teraz przekonują, że jest on znacznie skuteczniejszy i szybszy od dotychczas stosowanych przez ośrodki akademickie systemów.
Polska Komisja Akredytacyjna to gremium eksperckie zajmujące się ocenianiem jakości kształcenia na polskich uczelniać. PKA jest niezależnym gremium eksperckim działającym na rzecz doskonalenia jakości kształcenia we wszystkich uczelniach publicznych i niepublicznych działających w polskim systemie szkolnictwa wyższego. Szczegółowych informacji na ten temat udzielił nam prof. dr hab. Krzysztof Diks, przewodniczący Polskiej Komisji Akredytacyjnej.
Państwowe oraz prywatne uczelnie będą mogły otrzymać środki na organizację profesjonalnych staży dla swoich studentów. Narodowe Centrum Badań i Rozwoju ogłosiło bowiem konkurs „Studiujesz? Praktykuj!”, w którym do rozdania jest blisko 145 mln zł. Przyjmowanie wniosków rozpocznie się 14 września.
Już od wielu lat przedstawiciele uczelni niepublicznych zabiegają o środki finansowe z budżetu państwa na realizację studiów prowadzonych w trybie dziennym. W ubiegłych latach przedstawiciele MNiSW podchodzili do tego pomysłu bardzo sceptycznie, ale dzisiaj pojawiło się przysłowiowe „światełko w tunelu”.