Wykładowcy akademiccy będą zarabiać więcej
Niezależnie od wzrostu płacy minimalnej w przyszłym roku rząd Prawa i Sprawiedliwości przewiduje wzrost wynagrodzenia dla wszystkich wykładowców akademickich. Pensje minimalne będą uzależnione od kwoty określonej w rozporządzeniu.
– Skoro gospodarka prężnie się rozwija – a rozwija się również dzięki pracownikom naukowym – to muszą oni zarabiać więcej. Ich pensje powinny odzwierciedlać rolę, jaką odgrywają w procesie budowy silnej Polski. – powiedział wicepremier Jarosław Gowin, minister nauki i szkolnictwa wyższego.
W Konstytucji dla Nauki zawarty został mechanizm, którego głównym celem będzie zrównoważenie polityki płacowej. Przewiduje on wzajemne uzależnienie pensji, więc podwyżka dla profesorów oznacza jednocześnie podwyżki dla innych nauczycieli akademickich.
– Naszą zapowiedź z etapu prac nad Konstytucją dla Nauki wcielamy dzisiaj w życie. Od początku 2019 r. profesorowie będą zarabiać co najmniej 150 proc. średniego wynagrodzenia w polskiej gospodarce. 6410 złotych to będzie absolutne minimum, jakie otrzymają – dodał. Rozporządzenie reguluje jedynie wysokość minimalnego wynagrodzenia zasadniczego. Do pensji podstawowej pracowników naukowych należy doliczyć także między innymi dodatki stażowe czy zadaniowe, a także środki z grantów naukowych. Dość powiedzieć, że w 2016 roku przeciętne wynagrodzenie profesora w Polsce wynosiło niemal 10 300 zł (przy ówczesnym minimalnym wynagrodzeniu dla profesorów na poziomie 5390 złotych).
Więcej pieniędzy w systemie i lepsze gwarancje płacy
Konstytucja dla Nauki zwiększy autonomię polskich uczelni i pozwali im na szybsze reagowanie na zmiany zachodzące w otoczeniu społeczno-gospodarczym. Właśnie dlatego system wynagrodzeń pracowników będzie nadal regulowany na poziomie uczelni. Jednak, aby zabezpieczyć interesy nauczycieli akademickich, rozporządzenie daje im gwarancję w postaci minimalnej stawki wynagrodzenia zasadniczego. Stawki, która teraz zostaje znacząco podwyższona.
Jarosław Gowin wielokrotnie podkreślał, że powodzenie reformy zależy w ogromnej mierze od wzrostu nakładów na naukę i szkolnictwo wyższe w Polsce. Dlatego też rządowy projekt Konstytucji dla Nauki przewiduje, że uczelnie publiczne otrzymają dodatkowo 3 mld zł w obligacjach Skarbu Państwa. Będzie to znaczący zastrzyk finansowy, które uczelnie mogą przeznaczyć na inwestycje.
Ponadto uwzględnienie nowych reguł waloryzacyjnych spowoduje, że w dziesięcioletniej perspektywie środki w systemie nauki i szkolnictwa wyższego wzrosną o ponad 47 mld zł w stosunku do 2018 roku. A już w przyszłorocznym budżecie nakłady na system szkolnictwa wyższego i nauki zwiększą się o ok. 700 mln zł w porównaniu z rokiem bieżącym. Dotychczasowa gwarancja wzrostu środków w budżecie dotyczyła zaledwie kwoty 100 mln złotych.
W ciągu najbliższych kilku lat liczba studentów może spaść nawet o trzydzieści procent. Wszystko za sprawą nadciągającego niżu demograficznego, który uderzy także w uczelnie publiczne. A wtedy obecna sytuacja może się odwrócić – to nie uczelnie będą wybierać najzdolniejszych kandydatów, ale przyszli studenci wybiorą szkoły, które będą uważali za najlepsze.
Oferty praktyk lub staży dla studentów to najczęściej spotykana forma współpracy środowiska biznesowego z polskimi uczelniami – niewykorzystany pozostaje jednak potencjał badawczy i dydaktyczny. Dlaczego tak się dzieje i co należy zmienić, żeby współpraca była znacznie efektywniejsza i korzystniejsza dla obydwu stron?
– Szczególną ogniwem łączności nauki z biznesem są wyższe szkoły zawodowe. To one doskonale znają potrzeby lokalnych rynków, potrafią współpracować z przemysłem dla rozwoju innowacji. Ten model szkolnictwa był jednak przez lata traktowany po macoszemu i zaniedbywany. My chcemy to zmienić – powiedział minister nauki Jarosław Gowin.
Priorytet finansowy dla infrastruktury badawczej o szczególnym znaczniu dla rozwoju kraju oraz nowa definicja naukowca rozpoczynającego karierę naukową – to tylko część rozwiązań, które znajdują się w nowelizacji ustawy o zasadach finansowania nauki, która właśnie weszła w życie.
Polskie uczelnie otrzymają już wkrótce nowe narzędzie do wyszukiwania plagiatów. Otwarty System Antyplagiatowy OSA jest obecnie testowany, ale jego twórcy już teraz przekonują, że jest on znacznie skuteczniejszy i szybszy od dotychczas stosowanych przez ośrodki akademickie systemów.
Już od wielu lat przedstawiciele uczelni niepublicznych zabiegają o środki finansowe z budżetu państwa na realizację studiów prowadzonych w trybie dziennym. W ubiegłych latach przedstawiciele MNiSW podchodzili do tego pomysłu bardzo sceptycznie, ale dzisiaj pojawiło się przysłowiowe „światełko w tunelu”.