Wybrano kolejne jednostki flagowe polskiej nauki

Status KNOW przyznawany jest na okres pięciu lat. W tym czasie najlepsze ośrodki mogą otrzymywać z budżetu państwa dofinansowanie, na które resort przeznacza łącznie 50 mln zł. „Są to pieniądze na rozwój tych jednostek i na dalsze budowanie doskonałości” – powiedziała minister nauki i szkolnictwa wyższego, Lena Kolarska-Bobińska.

W zakresie „Nauk biologicznych” wyłoniono, w tegorocznej edycji, dwie jednostki flagowe: Jagiellońskie Konsorcjum Naukowo-Biznesowe dla Badań Biomolekularnych i Komórkowych (Cell-Mol-Tech), a także Poznańskie Konsorcjum RNA. W obszarze „Nauk o życiu” status KNOW przyznano natomiast Centrum Studiów Polarnych. W dziedzinie „Nauk rolniczych” ośrodkiem wiodącym ogłoszono Wrocławskie Centrum Biotechnologii.

„Aby osiągnąć status KNOW, konieczna jest współpraca i współdziałanie różnego rodzaju instytucji” – powiedziała Kolarska-Bobińska i jednocześnie podkreśliła, że chodzi np. o współpracę wydziałów różnych uczelni z jednostkami Polskiej Akademii Nauk czy ze środowiskiem biznesowym.

Pierwszy z KNOW, czyli Konsorcjum Cell-Mol-Tech, jest projektem Wydziału Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Jagiellońskiego Centrum Innowacji. Prowadzone są tam m.in. badania nad procesem oddychania komórkowego, przyczynami paradontozy czy mechanizmami zakażeń gronkowcowych.

W skład Poznańskiego Konsorcjum RNA wchodzi Instytut Chemii Bioorganicznej (IBCh PAN) PAN oraz Wydział Biologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Prowadzone są tam badania poświęcone kwasom nukleinowym i tego, jak w cząsteczkach tych została zapisana informacja o organizmach.

Centrum Studiów Polarnych tworzą natomiast jednostki z trzech miast: Wydział Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Instytut Geofizyki PAN w Warszawie oraz Instytut Oceanologii PAN z Trójmiasta. Badania, które prowadzone są w Polskiej Stacji Polarnej na Spitsbergenie czy w Polskiej Stacji Antarktycznej mogą wydawać się bardzo odległe od polskich problemów. „Wyniki badań pozwalają jednak budować scenariusze na przyszłość, jeśli chodzi o wzrost poziomu oceanu czy zmiany klimatyczne” – podkreślił prof. Jacek Jania z Uniwersytetu Śląskiego.

Wrocławskie Centrum Biotechnologii tworzy aż osiem różnych jednostek. Są to dwa wydziały Uniwersytetu Wrocławskiego: Biotechnologii oraz Chemii, Wydział Chemiczny Politechniki Wrocławskiej, Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN, trzy wydziały Uniwersytetu Przyrodniczego: Biologii i Hodowli Zwierząt, Medycyny Weterynaryjnej, a także Nauk o Żywności. Ostatnim członkiem konsorcjum jest Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego we Wrocławiu. Prowadzi się tutaj badania dotyczące żywności funkcjonalnej oraz naturalnych substancji, które mogą służyć w prewencji chorób cywilizacyjnych.

O nadanie statusu KNOW mogły ubiegać się jednostki, które prowadzą badania naukowe jedynie na najwyższym poziomie, posiadają uprawnienia do nadawania stopni naukowych, prowadzą studia doktoranckie powiązane z prowadzonymi badaniami naukowymi i zapewniają wysoką jakość kształcenia.

Przyznawanie statusu KNOW najlepszym ośrodkom naukowym jest jednym z elementów reformy szkolnictwa wyższego z 2011 roku. To już druga edycja konkursu. Pierwszą rozstrzygnięto w lipcu 2012 r. Wyłoniono wtedy trzy Krajowe Naukowe Ośrodki Wiodące specjalizujące się w dziedzinie nauk ścisłych i trzy w zakresie szeroko pojętych nauk medycznych. „Chciałabym, by przy następnym rozdaniu miały szansę zostać wybrane nauki humanistyczne i społeczne” – dodała na koniec Kolarska-Bobińska.