Postulaty KKHP: odpowiedź MNiSW
1. Poziom finansowania uczelni uniezależniony od liczy studentów
Zarzut KKHP: Niż demograficzny nie musi być zagrożeniem dla przyszłości danego kierunku studiów czy wydziału. Dzięki niemu studenci mogliby pracować w mniejszych grupach, a poziom jakości kształcenia uległby poprawie.
Odpowiedź MNiSW: Finansowanie uczelni tylko w 12% zależy bezpośrednio od liczby studentów. Trudno sobie wyobrazić, by całkowicie odejść od tej zależności. To mogłoby prowadzić do sytuacji, w której uczelnia bez żadnego studenta byłaby finansowana przez państwo. Misją uczelni jest nauczanie.
2. Zmiany w systemie oceniania naukowców
Zarzut KKHP: Komitet Kryzysowy Humanistyki Polskiej uważa, iż należy przeprowadzić gruntowną debiurokrytazację polskiego szkolnictwa wyższego i dokonać zmian w sposobie oceniania badań. Konieczne jest ponadto wdrożenie innych mierników dla nauk ścisłych i innych dla nauk humanistycznych.
Odpowiedź MNiSW:We wrześniu wejdzie w życie rozporządzenie, które zmieni system ocen i silniej uwzględni specyfikę humanistyki.
3. Koniec z grantami!
Zarzut KKHP: Granty stanowią obecnie najważniejsze źródło finansowania badań naukowych. 10 proc. naukowców zgarnia z puli grantowej około 90 proc. Udział grantów powinien ulec zmniejszeniu na rzecz stabilniejszego systemu finansowania wydziałów uczelnianych.
Odpowiedź MNiSW: Polityka naukowa w całej Europie jest oparta na systemie grantowym. Odejście od grantów oznaczałoby powrót do systemu sprzed 1989 roku. W 2014 roku finansowanie humanistyki było oparte na grantach tylko w 15,5 procentach. Reszta to finansowanie statutowe, co jest zgodne z postulatem Komitetu Kryzysowego.
4. Pełna współpraca ze środowiskiem społecznym
Zarzut KKHP: Jedynym partnerem programowym uniwersytetów mogą być wyłącznie przedsiębiorstwa. KKHP postuluje współpracę uniwersytetów również z lokalnymi samorządami, NGO-sami i związkami zawodowymi.
Odpowiedź MNiSW: Ten postulat zawiera nieprawdę. Ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym pozwala uczelniom współpracować z otoczeniem społecznym. Związki zawodowe, fundacje, NGO-sy mogą wchodzić w skład konwentów uczelni. To samo dotyczy samorządów. Współpraca z otoczeniem społecznym jest konieczna i bardzo popierana przez ministerstwo.
5. Wzrost poziomu finansowania nauki
Zarzut KKHP: Poziom finansowania nauki wynosi obecnie 0,43% PKB, ale rząd obiecał wcześniej wzrost do poziomu 2% PKB do końca dekady. Należy urealnić ten postula do poziomu 1,2% PKB oraz opracować system, który pozwoli na przekazywanie większej ilości środków na utrzymanie infrastruktury, a nie tylko na jej budowę (tzw. fenomen pustych laboratoriów).
Odpowiedź MNiSW: W tym roku nakłady wzrosły o 10 procent na naukę i o 6 procent na szkolnictwo wyższe. Zabiegamy o kolejny wzrost przy okazji prac budżetowych na 2016 rok.
Źródło: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przedstawiło „Program rozwoju szkolnictwa wyższego i nauki na lata 2015-2030”. Znalazły się w nim m.in. 4-letni cykl finansowania uczelni, zwiększenie ilości umów zawieranych na czas nieokreślony wśród naukowców oraz możliwość, by studenci mieli istotny wpływ na kształtowanie toku swoich studiów. „Zmian dokonaliśmy dotychczas bardzo wiele, ale sądzimy, że konieczne są następne” – powiedziała dziennikarzom minister nauki i szkolnictwa wyższego, Lena Kolarska-Bobińska.
Wprowadzanie nowych algorytmów przestaje być jedynie domeną Google. Propozycja nowego rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego to zapowiedź dużych zmian w finansowaniu uczelni w Polsce. W ocenie wiceminister Czerwińskiej propozycja będzie impulsem do zmian na lepsze: podniesienia jakości kształcenia i sytuacji studentów. Uczelnie uznają algorytm za początek końca małych i średnich szkół wyższych.
O niżu demograficznym, który może zaszkodzić polskiemu rynkowi edukacyjnemu, pisaliśmy już wielokrotnie. Z danych opublikowanych ostatnio przez serwis Bankier.pl wynika, iż liczba studentów w roku akademickim 2013/2014 zmalała o blisko 127 tys. w stosunku do roku ubiegłego. Bardzo wydatnie wzrosły natomiast wydatki z budżetu na szkolnictwo wyższe.
Nowelizacja ustawy o szkolnictwie wyższym nie wpłynie negatywnie na funkcjonowanie Państwowych Wyższych Szkołach Zawodowych. „25 z 35 działających obecnie PWSZ zyska w wymiarze finansowym, najlepsi nie mają więc się czego obawiać” – stwierdził wicepremier Jarosław Gowin podczas sobotniego spotkania w Tarnowie.
Na początku 2015 r. resort nauki przedstawi nowy system finansowania uczelni wyższych – zapowiedziała minister nauki i szkolnictwa wyższego Lena Kolarska-Bobińska podczas Forum Gospodarki i Edukacji, które odbyło się w Poznaniu.
Nowa ustawa o szkolnictwie wyższym ma w założeniu przynieść wiele pozytywnych zmian w zakresie funkcjonowania polskich jednostek naukowych i lepiej dostosować je do współczesnych wymogów akademicko-biznesowych. Reforma ma także ułatwić karierę wybitnym naukowcom oraz przyczynić się do zwiększenia autonomii uczelni. Co jeszcze się zmieni?