Otwarto Centrum Naukowo-Badawcze Wydziału Leśnego PB w Hajnówce

Nowa inwestycja Zamiejscowego Wydziału Leśnego to część projektu „Rozbudowa i modernizacja infrastruktury naukowo-badawczej Politechniki Białostockiej” realizowanego w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013. Projekt, którego wartość wynosi blisko 36 mln zł, z czego 32,35 mln zł to dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej, zakładał modernizację trzech wydziałów Politechniki Białostockiej: Zamiejscowego Wydziału Leśnego, Wydziału Mechanicznego i Wydziału Elektrycznego. Koordynatorem projektu był prof. Eugeniusz Sajewicz, który tak podsumował pracę nad Centrum w Hajnówce: „To nasza sztandarowa inwestycja, za blisko 5 milionów złotych. Nie bez przeszkód, ale dziś szczęśliwie ją zakończyliśmy.”

Centrum powstało przy ul. Piłsudskiego 1 w Hajnówce. Budynek ma powierzchnię całkowitą wynoszącą ponad 1000 m2. Wyposażony jest w pompy ciepła oraz system wentylacji z rekuperatorem ciepła. Dzięki odwiertom geotermalnym do głębokości ponad 90 metrów, budynek może utrzymywać stabilną temperaturę nawet przy temperaturze zewnętrznej -100C. W obiekcie oprócz sali seminaryjnej na 50 osób znalazły się specjalistyczne laboratoria:

Laboratorium Fotodetekcji i Komputerowej Analizy Obrazu – będzie ono służyć badaniu obiektów przyrodniczych z wykorzystaniem termowizji oraz monitorowaniu środowiska leśnego pod kątem ochrony przyrody. Znalazły się w nim: serwer map GPS i kamery CCD oraz termowizyjne, z których uzyskiwane obrazy będą analizowane z wykorzystaniem specjalistycznego oprogramowania do komputerowej analizy obrazu np. Multiscan.

Laboratorium Entomologii (w ramach którego wyodrębniono: Pracownię Fotoeklektorów, Pracownię Preparatyki, Magazyn Zbiorów) – będą tu prowadzone badania nad wybranymi grupami owadów występującymi na Podlasiu. Będą to w szczególności chrząszczy Coleoptera, związanych ze środowiskiem podkorowym, z dziuplami żywych drzew i z silnie rozłożonym drewnem martwych drzew występujących masowo na terenie Puszczy Białowieskiej. Planowane są również badania nad oceną zagrożenia ekosystemów leśnych w Polsce przez gatunki inwazyjne. Ponadto utworzona zostanie kolekcja owadów województwa podlaskiego.

Laboratorium Ubocznych Produktów Leśnych (w ramach którego wyodrębniono: Pracownię Ekstrakcji Nadkrytycznej i Pracownię Fizykochemiczną) – laboratorium to powstało, by badać odpady z drewna (takie jak kora, cetyna, karpina), które ze względu na swoje cenne substancje (olejki eteryczne, karoten, białko, woski, substancje bioaktywne) mogą być wykorzystane w wielu branżach. Dziekan ZWL dr hab. inż. Sławomir Bakier, prof. PB charakteryzuje cele tego laboratorium: „W historii pozyskiwano w polskich lasach wiele różnych surowców. Niektóre z nich, takie jak potaż i dziegieć, stanowią dzisiaj wartość historyczną. Inne takie jak owoce i grzyby leśne, surowce zielarskie czy miód stanowią nadal cenne materiały poszukiwane w wielu branżach przetwórstwa. Coraz częściej pozyskiwanymi produktami są wtórne metabolity roślin i grzybów, które są wykorzystywane do wytwarzania nutraceutyków i farmaceutyków. To te substancje interesują nas najbardziej.” Naukowcy będą np. pozyskiwać różne substancje lecznicze na bazie grzybów i roślin naczyniowych, wykorzystując przy tym ekologiczne metody ich wydzielania takie jak ekstrakcja za pomocą ditlenku węgla w warunkach nadkrytycznych. Kolejną fazę badań stanowić będzie analiza właściwości fizykochemiczne tych produktów a także optymalizacja metod wydzielania.
Laboratorium Monitoringu Środowiska Leśnego (w ramach którego wyodrębniono: Pracownię Genetyczną i Pracownię Ochrony Środowiska). Prowadzone tu będą badania pokrewieństwa genetycznego (filogeneza) odmian i gatunków, badania nad identyfikacją patogenów grzybowych m.in. z rodzaju Phytophthora, w tym molekularnej diagnostyki gatunków endemicznych, identyfikacją genetyczną drzew i mikroorganizmów, określaniem struktury genetycznej populacji, badania dot. migracji przestrzennej gatunku i przepływu genów w populacji zawartej w DNA. Pracownia Ochrony Środowiska pozwoli naukowcom na rozszerzenie badań dotyczących identyfikacji wpływu czynników antropogenicznych na funkcjonowanie przyrodniczo cennych ekosystemów znajdujących się w bezpośrednim sąsiedztwie Zamiejscowego Wydziału Leśnego PB w Hajnówce. Badana będzie miedzy innymi jakość wód gruntowych na terenie Puszczy Białowieskiej.