Odbiurokratyzowanie polskich uczelni – koniec pierwszego etapu
Przygotowany projekt ustawy wprowadza zmiany w 48 artykułach w ustawach dotyczących szkolnictwa wyższego i nauki. Odbiurokratyzowanie funkcjonowania uczelni pozwoli na usprawnienie ich funkcjonowania – zarówno w zakresie prowadzonych badań naukowych, jak i jakości kształcenia.
Jedną z najistotniejszych zmian będzie niewątpliwie uproszczenie zasad funkcjonowania Polskiej Komisji Akredytacyjnej. Komisja nie będzie musiała już bowiem weryfikować warunków, jakie muszą spełniać jednostki organizacyjne, by prowadzić na studia na wybranym kierunku i poziomie kształcenia.
Zmiany zajdą także w procedurze awansów stanowiskowych, które będą mogły się teraz odbywać bez konieczności rozpisywania i przeprowadzania konkursów. Osoba, która uzyska wyższy stopień lub tytuł naukowy, będzie mogła zostać awansowana z pominięciem tej procedury.
Ujednoliceniu ulegnie procedura ocen okresowych, a ich minimalna częstotliwość to raz na cztery lata. Projekt eliminuje również konieczność przekazywania do resortu nauki m.in. uchwał w sprawie przyjęcia lub zmiany statutu czy informacji o dodatkowym miejscu zatrudnienia nauczyciela akademickiego.
Pozytywne zmiany odczują studenci i kandydaci na studia, którzy nie będą już zobowiązani do przekazywania oświadczeń o kontynuowaniu lub ukończeniu studiów na innych kierunkach prowadzonych w trybie stacjonarnym na uczelniach państwowych. Prywatne szkoły wyższe zostaną zwolnione natomiast z obowiązku przesyłania do MNiSW planu rzeczowo-finansowego oraz sprawozdania z jego realizacji. Poprawie ma ulec także jakość studiów III stopnia (doktoranckich) – zmiany te zostały bardzo pozytywnie ocenione przez Krajową Reprezentację Doktorantów
– Uczelnie powinny przyjmować tylko tylu doktorantów, ilu są w stanie zagwarantować środki na badania. Dobrze, że zostanie określony minimalny odsetek doktorantów, którym uczelnia musi zagwarantować środki na życie. Dzięki temu będą mogli skoncentrować się na badaniach – mówi Michał Gajda, przewodniczący KRD.
Zmiany obejmą ponadto aspekt doprecyzowanie procesów tworzenia, likwidacji i przekształcania publicznych uczelni zawodowych oraz uściślenie przepisów dotyczących realizacji programów naprawczych w państwowych szkołach wyższych.
Konsultacje potrwają do 21 kwietnia.
Źródło: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Wielkość dofinansowania dla każdej uczelni najprawdopodobniej już od przyszłego roku akademickiego będzie zależała nie tylko od liczby studentów, ale również od wyników uzyskanych na egzaminie maturalnym przez kandydatów. Według projektu nowelizacji ustawy te uczelnie, które przyjmą na swoje wydziały najlepszych maturzystów, otrzymają więcej środków.
Nowa ustawa o szkolnictwie wyższym ma w założeniu przynieść wiele pozytywnych zmian w zakresie funkcjonowania polskich jednostek naukowych i lepiej dostosować je do współczesnych wymogów akademicko-biznesowych. Reforma ma także ułatwić karierę wybitnym naukowcom oraz przyczynić się do zwiększenia autonomii uczelni. Co jeszcze się zmieni?
Wicepremier Gowin przedstawił nowy projekt finansowania uczelni w Polsce. Dotąd wysokość przyznawanych środków była zależna od ilości przyjmowanych studentów. Im większa ich liczba, tym więcej środków było przekazywanych. Propozycja Resortu zakłada uzależnienie dofinansowania od stosunku liczby studentów do pracowników naukowych. Efekt? Stracą te uczelnie, które kształcą masowo, a zyskają te, które stawiają na jakość efektów kształcenia swoich studentów.
„W związku z nowymi zasadami dotowania uczelni, niektóre szkoły wyższe planują przegląd prowadzonych kierunków studiów” – powiedziała wiceminister nauki Teresa Czerwińska. Zaznaczyła ponadto, że kierunki, które zbyt masowe i niedostosowane do wymagań rynkowych, powinny być stopniowo usuwane z oferty kształcenia.
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przedstawiło „Program rozwoju szkolnictwa wyższego i nauki na lata 2015-2030”. Znalazły się w nim m.in. 4-letni cykl finansowania uczelni, zwiększenie ilości umów zawieranych na czas nieokreślony wśród naukowców oraz możliwość, by studenci mieli istotny wpływ na kształtowanie toku swoich studiów. „Zmian dokonaliśmy dotychczas bardzo wiele, ale sądzimy, że konieczne są następne” – powiedziała dziennikarzom minister nauki i szkolnictwa wyższego, Lena Kolarska-Bobińska.
10 czerwca w Warszawie odbyła się Czarna Procesja Nauki, której organizatorem był Komitet Kryzysowy Humanistyki Polskiej. Naukowcy w innych miastach akademickich także postanowili przyłączyć się do tej akcji wywieszając na wydziałowych masztach czarne flagi żałobne. Na postulaty KKHP postanowiło dzisiaj odpowiedzieć Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.