Finał prac nad nową ustawą o szkolnictwie wyższym
W poniedziałek w Warszawie Jarosław Gowin wziął udział w konferencji „Ustrój i zarządzanie w szkolnictwie wyższym”. W czasie swojego wystąpienia szef resortu nauki poinformował, że projekt ustawy ma zostać przedstawiony na Narodowym Kongresie Nauki, który odbędzie się 19-20 września w Krakowie. Później nastąpią trzymiesięczne konsultacje środowiskowe i uzgodnienia międzyresortowe. Projekt nowej ustawy ma trafić pod obrady rządu w drugiej połowie grudnia.
Ustawa miałaby zacząć obowiązywać od początku roku akademickiego 2018/2019. Jarosław Gowin zapewnił jednocześnie, że jej wejście w życie nie oznacza na uczelniach natychmiastowych zmian „o 180 stopni”. MNiSW pracuje bowiem nad harmonogramem wprowadzania poszczególnych elementów ustawy. Nowe zasady wyłaniania władz uczelni wejdą w życie od roku 2020, a nowe zasady ewaluacji – od 2021 r.
Gowin zaprosił też środowisko akademickie do refleksji nad stanem polskiego państwa.
„Po 1989 r. my Polacy osiągnęliśmy wiele rzeczy, z których możemy być naprawdę, szczerze dumni. Ale mam narastające poczucie (…), że jedna rzecz nam się nie udała – że zbudowaliśmy zły model państwa. Jakie to jest państwo? (…) To państwo – powiedziałbym – nadopiekuńczo-biurokratyczne. Państwo, które w imię troski o obywatela na każdym kroku ogranicza naszą wolność. Takie państwo, które bierze obywatela za rękę i prowadzi krok po kroku” – wyliczał wicepremier. Jako przykład nieoptymalnego działania państwa podał obecną ustawę o szkolnictwie wyższym, która – jego zdaniem – jest „przeregulowana” i „ogranicza autonomię uczelni”.
Minister zapewnił też, że celem reformy nie jest skrócenie kadencji organów uczelni, jej ciał przedstawicielskich czy Konferencji Rektorów, gdyż nowa ustawa wejdzie w życie bez naruszania kadencji.
W ramach reform radykalnemu zmniejszeniu ma ulec liczba przepisów wykonawczych a do ustawy 2.0 włączony zostanie zakres czterech obecnych ustaw: ustawy prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy o stopniach i tytule naukowym, ustawy o zasadach finansowania nauki oraz ustawy i kredytach i pożyczkach studenckich. W wyniku reform wzrośnie natomiast rola statutu uczelni, ale też odpowiedzialność środowiska akademickiego za wypracowanie rozwiązań dla swoich jednostek.
„W ustawie i rozporządzeniach nie będziemy już mogli szukać instrukcji obsługi uczelni” – powiedział minister.
Podsumowując dotychczasowe prace nad tzw. ustawą 2.0 minister podkreślił, że już dziś widać, iż „wokół zrębów podstawowych rozstrzygnięć ustawowych jest bardzo szerokie porozumienie wewnątrz środowiska akademickiego – oraz między środowiskiem akademickim a rządem”. Według niego pomiędzy wizją ministerstwa a środowiskiem akademickim doszło do „bardzo szeroko zakrojonego porozumienia”.
Źródło: PAP – Nauka w Polsce
Źródłem problemu polskich absolwentów na rynku pracy jest m.i.n. jakość selekcji kadr na polskich uczelniach, co powoduje, że duża część wykładów jest, mówiąc kolokwialnie, stratą czasu. – Ta selekcja przez wiele lat była bardzo zła. Nie liczyło się to, gdzie naukowiec publikuje, nie liczyło się, czy ktoś dobrze uczy, czy źle uczy, czy ktoś źle zarządza” – ocenił Dyrektor Instytutu Nauk Ekonomicznych PAN, dr hab. Cezary Wójcik podczas wtorkowego spotkania ws. „Dlaczego polskie szkolnictwo wyższe nie zdaje egzaminu”.
W kwietniu ruszy II edycja konkursu „Program Rozwoju Kompetencji”, w ramach którego 250 milionów złotych zostanie przeznaczonych przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju na projekty, których celem jest wspieranie rozwoju umiejętności niezbędnych gospodarce wśród polskich studentów.
Władze polskich uczelni oraz Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego już od wielu lat bezskutecznie zmagają się ze zjawiskiem plagiatów. Dotychczas nie znaleziono skutecznego rozwiązania tego nasilającego się problemu, ale być może zmieni się to już niebawem, gdyż od roku akademickiego 2015/2016 wszystkie prace dyplomowe będą sprawdzane systemem antyplagiatowym, a następnie zostaną zarchiwizowane w specjalnej bazie.
Na 44. sympozjum naukowym w cyklu „Współczesna Gospodarka i Administracja Publiczna” minister nauki i szkolnictwa wyższego przedstawił propozycję rozwiązań dla uczelni w Polsce, które mają poprawić jakość kształcenia, a także sposób zarządzania szkołami wyższymi. Jak poinformował Jarosław Gowin, wstępne założenia dla nowej ustawy mają zapewnić uczelniom więcej swobody, samodzielne zarządzanie oraz wprowadzenie tzw. uczelni badawczych.
Z projektu ustawy wykreślony zostaje fragment mówiący o możliwości zwolnienia nauczyciela akademickiego za same zarzuty, bez wyroku sądu – poinformował na Twitterze resort nauki. Jest to jedna z pierwszych decyzji Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego wynikających z trwających właśnie konsultacji społecznych nad finalnym projektem ustawy o uczelniach.